In Nederland is het ondernemers niet verplicht een kassa te gebruiken. In het verlengde hiervan kan omzet bewust of onbewust worden afgeroomd. Als de ondernemer wel een kassasysteem had gebruikt, was de kans op administratieve fouten veel kleiner geweest.
Integriteit is een belangrijk onderwerp voor de fiscaal dienstverlener. Dit kwam naar voren tijdens eerdere Intermediairdagen. Hierop volgend is de publicatie van de serie ‘De fiscaal dienstverlener en integriteit’ gestart. In het 6e artikel van deze reeks wordt ingezoomd op het vraagstuk. De redactie schetst u een integriteitsvoorbeeld uit de praktijk van een fiscaal dienstverlener. Hoe zou u met de beschreven situatie omgaan?
De casus
Ondernemer X exploiteert een snackmobiel. Hij verkoopt – enkel tegen contante betaling – patat, ijs, bier, frisdrank, snoep en snacks op evenementen. Omdat X het werk dikwijls niet alleen aan kan, maakt hij gebruik van oproepkrachten. Hij betaalt hen het loon (inclusief fooien) na iedere werkdag contant uit. Het benodigde geld hiervoor onttrekt hij aan de in de snackmobiel aanwezige kassalade.
Ter bepaling van de dagopbrengsten maakt X daarna de kas op. Hij telt het aanwezige kasgeld met de hand en boekt dit ná aftrek van de contante loonbetaling (inclusief fooien) voorzien van een datum met een pen onder het kopje ‘dagomzet’ in een papieren agenda. Daarna geeft hij de dagomzet én het uitbetaalde loon (exclusief fooien) telefonisch door aan zijn intermediair Y, zodat deze de grootboekadministratie kan bijwerken en de diverse belastingaangiften kan voorbereiden. Y boekt vervolgens de dagomzet (exclusief btw), de verschuldigde btw (uitgesplitst naar hoog en laag tarief) en de uitbetaalde nettolonen op de daarvoor bestemde grootboekrekeningen. Daarna verloont hij de uitbetaalde nettolonen.
Tijdens de Intermediairdag in Etten-Leur loopt Y toevallig collega-vakgenoot Z tegen het lijf. Y vertelt Z dat hij nog maar één klant heeft waar hij gevoelsmatig bedrijfseconomisch en fiscaaltechnisch onvoldoende grip op heeft: de goedbedoelende eigenaar X van de snackmobiel. Dit heeft alles te maken met de risicovolle verantwoording van contante dagopbrengsten. Daarbij spelen de feitelijke handelwijze van X met betrekking tot de dagopbrengsten én de aanwezigheid van enkel een kassalade in de snackmobiel een grote rol.
Z vraagt aan Y, na zijn verhaal te hebben aangehoord, of hij zich ervan bewust is dat X zijn dagopbrengsten structureel onvolledig (te laag) verantwoordt. Y schrikt zichtbaar van deze vraag en snapt niet wat Z bedoelt. Z licht toe dat het zowel bedrijfseconomisch als fiscaaltechnisch niet correct is dat X zijn dagopbrengsten eerst afroomt met de contante loonbetalingen en dan pas het restantbedrag aan Y presenteert als dagomzet. Ook vergeet Y de fooien loonbelastingtechnisch op de juiste wijze te verwerken.
Y erkent dat hij de situatie beroepsmatig niet geheel juist heeft ingeschat en dat de administratie van X geen waarheidsgetrouw beeld geeft van de feitelijke werkelijkheid. Ook beseft hij dat hij in dit geval jarenlang foutieve (te lage) inkomstenbelasting-, loon- en omzetbelastingaangiften heeft ingediend.
Wat moet Y doen nu hij weet dat hij beroepsmatig een ‘dure’ fout heeft gemaakt?
Hij spreekt X aan over het afromen van de omzet en de onjuiste verantwoording van de fooien en luistert eerst naar hetgeen X hierover te vertellen heeft. Daarna beoordeelt hij de feiten en omstandigheden en stemt zijn vervolgacties daarop af.
Hij onderneemt niets en dient de IB-, LB- en OB-aangiften van X ’gewoon’ in en komt niet terug op het verleden. Wat niet weet, wat niet deert. Zo kan hij in zijn ogen zijn goede naam behouden.
Hij deelt zijn bevindingen met de relatiebeheerder van de Belastingdienst en vraagt hem om advies.
Hij meldt een ongebruikelijke transactie (structureel genereren van zwarte omzet en loonbelastingtechnisch foutief verwerken van fooien) op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) bij de Fiscale Inlichtingen Unit (FIU-Nederland).
Melding ongebruikelijke transactie bij Belastingdienst
Is Y verplicht om deze ongebruikelijke transactie te melden aan de Belastingdienst? Nee, in principe is hij daartoe niet verplicht. Wel is hij (mede)verantwoordelijk voor het indienen van juiste en volledige belastingaangiften. Hij moet daarom in dit geval feitelijk beoordelen of de omzet en de lonen (inclusief fooien) boekhoudkundig juist verantwoord zijn en dit vastleggen in het klantdossier van X.
Melding ongebruikelijke transactie bij FIU-Nederland
Voor Y is het belangrijk om te weten dat een vermoeden van belastingfraude sinds 1 augustus 2008 leidt tot een meldingsplicht onder de Wwft. Van zo’n vermoeden kan in dit geval sprake zijn, maar alvorens tot daadwerkelijke melding over te gaan moet Y zijn vermoeden wél eerst nader kunnen onderbouwen. Daarom moet hij het gesprek met X aangaan en exact de feiten en omstandigheden achterhalen en beoordelen die een vermoeden van belastingfraude kunnen dragen. Als deze feiten en omstandigheden van voldoende gewicht zijn en de bewustheid van X voor hem duidelijk is, dan is Y verplicht deze transactie te melden aan FIU-Nederland. Dit is niet het geval als X bijvoorbeeld akkoord is met vrijwillige verbetering van de aangiften. Maar als X daar niets van wil weten, dan is sprake van het bewust indienen van onjuiste en onvolledige aangiften en moet Y hiervan melding doen aan FIU-Nederland.
Ook fiscaal dienstverleners moeten zich aan de Wwft houden, al ontdekken velen van hen het bestaan van deze wet pas wanneer zij bezoek krijgen van toezichthouder Bureau Financieel Toezicht (BFT). Dit kan tot onaangename verrassingen leiden, want BFT kan aanzienlijke boetes opleggen als de fiscaal dienstverlener niet voldoet aan de in de Wwft opgenomen verplichtingen. Daarnaast kan BFT de wetsovertreder ook formeel een Wwft-scholingsplicht aanzeggen.
Tot slot
Stel de Belastingdienst doet een boekenonderzoek bij X. De controlerend ambtenaar ziet in het klantdossier van Y dat hij deze ongebruikelijke transactie niet gemeld heeft bij FIU-Nederland. Dan gaat de Belastingdienst ervan uit dat dit niet is gebeurd en kan alsnog een melding doen.
Eerdere publicaties
Forum Fiscaal Dienstverleners publiceerde eerder 5 artikelen in de serie ‘De fiscaal dienstverlener en integriteit’.
Meer informatie
Nadere uitleg over de Wwft vindt u in de Algemene leidraad Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) en Sanctiewet (SW).
Bron: https://ffd.pleio.nl/news/view/60238300/de-fiscaal-dienstverlener-en-integriteit-klant-boekt-te-weinig-omzet